انواع و کاربرد ورق کامپوزیت

پانل‌های آلومینیومی یا ورق کامپوزیت توسط یک فرآیند لایه‌گذاری پیوسته تولید می‌شوند به این ترتیب که لایه میانی که از جنس ترموپلاست خاص است بین دو لایه ورق کامپوزیت فشرده شده و تحت‌فشار به هم پیوسته می‌گردند.

لایه بیرونی ورق کامپوزیت می‌تواند دارای رنگ‌های مختلف و متنوع باشد همان‌گونه که ذکر شد با توجه به افزایش ارتفاع ساختمان‌ها افزایش وزن بنا حتما می‌بایست کنترل می‌گردید و در ضمن عامل موثری نیز در برابر تکان‌های ساختمان در هنگام زلزله مورد نیاز بود.

سنگ‌های طبیعی با اینکه عمر طولانی بالایی دارند ولی با توجه به اینکه توسط ملات به سازه نما متصل می‌شدند در ارتفاع‌های بلند سقوط داشتند و در هنگام زلزله نیز چون از خواص استاتیکی صلب برخوردار هستند می‌توانند زیان‌های مالی و جانی زیادی را به وجود آورند در‌حالی‌که اختراع جدید ورق‌های کامپوزیت این نقایص را جبران نمود.
به دلیل وزن بسیار کم‌ و قابلیت اجرایی و نصب با سرعت بالا نه‌تنها در پایین آمدن وزن بنا‌ها بسیار موثر است بلکه بد‌لیل اینکه توسط سازه نگه‌دارنده خاص به سازه اصلی بنا متصل می‌گردد از لحاظ مقاومت در برابر زلزله نیز بسیار موثر است در ضمن به تهویه ساختمان کمک نموده و این ورق‌های کامپوزیت در عایق‌بندی ساختمان در مناطق بسیار گرم و سرد نقش مهمی ایفا می‌نمایند.
امکان تولید انبوه این محصول، زیبایی خاص حاصل از تنوع رنگ و نوع اجرا و بهای مناسب آن در برابر دیگر مصالح سنتی از‌جمله دلایل رشد چشم گیر و یکباره ان در مدت زمان اندک است.

ویژگی ورق کامپوزیت

‌از زمانی که کارخانه‌های سازنده ورق‌های کامپوزیت شروع به تولید نمودند تا کنون برخی از ویژگی‌های این نوع ورق‌های کامپوزیتی بهبودی چشم‌گیری داشتند که به برخی اشاره می‌کنیم.

مقاومت و پایداری ورق کامپوزیت

با بهبود تکنولوژی‌های اجرایی پانل‌های آلومینیومی (ورق‌های کامپوزیت) و کیفیت ورق‌های آلومینیومی، ورق‌های آلومینیومی نصب و اجرا شده پایداری خود را حفظ می‌کنند.

تنوع و تولید ورق‌های کامپوزیت

با پیشرفت در تکنولوژی‌های رنگ بر روی آلومینیوم در دنیا، ورق‌های کامپوزیت با لایه‌هایی از روکش مسطح، بافت‌دار، آینه‌ای، طرح چوب و حتی طرح سنگ تولید و در اختیار مشتریان و طراحان بنا‌ها قرار گرفت و این طیف گسترده‌ای از سلایق مختلف را به خود جذب نمود.

نصب و مونتاژ سریع و مقاومت در برابر ضربه

به دلیل اینکه قبل از نصب ورق‌های کامپوزیت بر روی بنا ابتدا زیر‌سازی با مصالح فلزی صورت می‌گیرد که این زیر‌سازی بر اساس محاسبات مهندسی است. این امکان وجود دارد که ورق‌های کامپوزیت به‌صورت یونیت‌هایی با ابعاد مشخص آماده شده و به‌سرعت در محل پروژه و برروی بنا نصب شوند.
همچنین با پیشرفت چشم گیر در تولید آلومینیوم‌هایی با سختی بالا و پایداری قابل توجه در برابر ساییدگی و خوردگی، امکان تولید ورق‌های کامپوزیت با خواص عدم خورندگی و ضربه‌پذیری بالا نیز فراهم شده است.

شکل‌پذیری بی‌نظیر ورق کامپوزیت

قابلیت به‌اصطلاح چکش‌خواری و شکل‌پذیری، برش کاری، سوراخ کاری و امکان انحنا این امکان را به وجود می‌آورد تا انواع طرح‌ها را بر روی ساختمان‌ها اجرا کنند. البته امروزه کاربرد این نوع ورق‌های کامپوزیت در داخل بنا‌ها افزایش چشم‌گیری داشته است.
همانگونه که ذکر شد بد‌لیل امکان رنگ آمیزی در طرح‌ها و مدل‌های مختلف ورق‌های کامپوزیت در لابی ساختمان‌های اداری، آموزشی، تجاری و مسکونی و حتی به‌عنوان تابلو‌های تجاری فروشگاه‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد که البته از نوع ظریف‌تر آن است.
در سال‌های اخیر البته مواردی نیز از‌جمله رفتار غیرمطلوب در برابر آتش‌سوزی از این نوع محصول مشاهده شد که البته شدت و ضعف‌هایی نیز دارا بود هم‌چنین در مواردی در هنگام طوفان‌های شدید کنده شدن ورق‌ها و یا جدا شدن پوسته نما خسارات فراوانی ایجاد نمود.
البته پس از مطالعات و بررسی‌های کارشناسی و مهندسی در این خصوص نتایج قابل توجهی حاصل گردید که از‌جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
با توجه به اینکه ورق‌های کامپوزیت با فاصله از سازه بنا نصب می‌شوند، در هنگام وقوع آتش‌سوزی این قسمت مانند یک دودکش قوی عمل نموده و به هدایت اتش به طبقات بالا و قوی‌تر شدن شعله‌های آن کمک می‌نماید که جهت این موضوع دو راهکار موثر انجام گردیده است.
اول ایجاد دودبند بین طبقات و دوم  استفاده از ورق‌های آلومینیومی کامپوزیت با هسته مرکزی ترموپلاست از نوع غیرقابل احتراق و یا نسوز است. به این ترتیب که در هنگام آتش‌سوزی احتمالی ورق کامپوزیت خود سوخته نشده و به اشاعه آتش کمک نمی‌کنند و به این ترتیب از  انتقال آتش جلوگیری به عمل می‌آید.
در خصوص کنده شدن ورق‌ کامپوزیت در هنگام طوفان‌های شدید نیز رعایت نصب پانل‌های ورق‌ کامپوزیت بر روی سازه آهنی با استاندارد‌های توصیه شده و استفاده ازاتصالات استاندارد و  پیچ‌های مکفی و با‌کیفیت لازم بسیار مهم است.
همچنین با پوشش مناسب اطراف بنا فواصل بین ورق و سازه اصلی از ورود هوای شدید به پشت ورق‌ها و بین سازه بنا و ورق کامپوزیت اجرا شده جلوگیری نمود، تا به این ترتیب فشار حاصل از هوای بین دو سازه به کنده شدن یونیت‌های ورق کامپوزیت منجر نگردد.

نحوه قیمت‌گذاری ورق‌ کامپوزیت

همانگونه که در سطر بالا ذکر شد اجرای ورق کامپوزیت بر روی نمای ساختمان از چند مرحله حاصل می‌گردد.

• طراحی سطحی نمای کامپوزیت نصب گردد.
• محاسبه سازه فلزی که باید اجرا گردد (بر اساس محاسبات استاتیکی و مهندسی)
•  نصب و مونتاژ مصالح

مصالح مورد نیاز اجرای ورق کامپوزیت

• قوطی‌های فلزی که بر اساس محاسبات سازه‌ای صورت گرفته است.
• ورق کامپوزیت بر اساس رنگ و نوع درخواست
• قطعات و اتصالات مورد نیاز جهت نصب و مونتاژ
• چسپ‌های آب بندی جهت عدم نفوذ آب به داخل سازه
• خدمات فنی و مهندسی
  از آنجایی که بهای این مقادیر در شرایط امروز بسیار قابل تغییر و متاسفانه رو به بالا است نمی‌توان در این خصوص بهایی را اعلام نمود.
  لیکن همکاران ما در شرکت آلوکد (آلوم کاردینه) با دریافت اطلاعات لازم از سوی مشتریان عزیز با توجه به قیمت‌های روز برآورد‌های دقیق و مهندسی را ارایه می‌نماید، هم‌چنین شرکت آلوکد (آلوم کاردینه) با سابقه طولانی و اجرای بالا با صد‌ها پروژه اجرا شده در این زمینه آماده هر‌گونه مشاوره و هم فکری در خصوص نما‌ها و مصالح مورد نظر از‌جمله ورق‌های کامپوزیت است.

دسته‌بندی ورق کامپوزیت

ورق کامپوزیت را می‌توان بر اساس عوامل مختلفی دسته‌بندی کرد. در اینجا به برخی از این عوامل اشاره می‌کنیم:

نوع ماده مورد استفاده در لایه میانی

لایه میانی ورق کامپوزیت می‌تواند از مواد مختلفی ساخته شده باشد که برخی از این مواد عبارتند از:

• مواد پلیمری و نفتی مانند اسفنج پلی اورتان و فوم پلی اتیلن که قابلیت تعویض و بازیافت دارند.
• فوم‌های متنوع با بافت و ساختار مختلف مانند فوم بیضی، فوم ریباند، ابر هرمی و پنل فلکس.
• چوب‌های طبیعی با بافت لانه زنبوری مانند چوب بالسا و چوب سرو که در کاربرد‌های خاص مانند قایق‌سازی و ساخت زیردریایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این چوب‌ها باید با رزین پوشانده شوند تا از خراب شدن در برابر رطوبت و حشرات جلوگیری شود.
• اسپری فوم پلی اورتان که با پاشش هوا به‌صورت کف جامد در می‌آید و یک لایه عایق بین دو لایه آلومینیوم ایجاد می‌کند. ضخامت لایه میانی بستگی به هدف تولید ورق کامپوزیت دارد و می‌تواند از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغیر باشد.

نوع روکش‌ها یا مواد پوشش‌دهنده

ورق کامپوزیت یک ماده مرکب است که از ترکیب دو یا چند عنصر با خواص و ویژگی‌های متفاوت تشکیل شده است.

بنابراین، روکش‌ها یا مواد پوشش‌دهنده ورق کامپوزیت می‌توانند از مواد و الیاف متنوعی باشند. این مواد و الیاف می‌توانند آلی، معدنی، طبیعی و فلزی باشند.

برخی از انواع روکش‌ها یا مواد پوشش‌دهنده عبارتند از:

• فولاد که یک فلز سخت و مقاوم است و برای کاربرد‌های صنعتی و ساختمانی مناسب است.
• آلومینیوم که یک فلز سبک و انعطاف‌پذیر است و برای کاربرد‌های دکوراتیو و نمای ساختمان‌ها مناسب است.
• فلز روی که یک فلز نرم و قابل شکل دادن است و برای کاربرد‌های آب‌بندی و عایق کردن نمای ساختماند‌ها مناسب است.
• تیتانیوم که یک فلز بسیار سخت و مقاوم است و برای کاربرد‌های خاص مانند ساخت هواپیما و فضاپیما مناسب است.

هدف تولید ورق کامپوزیت

ورق کامپوزیت می‌تواند برای اهداف مختلفی تولید شود. برخی از این اهداف عبارتند از:

• خاصیت ضد حریق که با استفاده از پوشش‌ها و لایه‌های نسوز مانند هیدروکسید آلومینیوم، پشم سنگ و الیاف سنگ به‌دست می‌آید. این خاصیت باعث می‌شود که ورق کامپوزیت در برابر آتش و دمای بالا مقاوم باشد و در هنگام سوختن مواد سمی تولید نکند.
• خواص آنتی باکتریال که با استفاده از رنگ آنتی باکتریال روی روکش آلومینیوم به‌دست می‌آید. این خاصیت باعث می‌شود که ورق کامپوزیت در برابر رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها مقاوم باشد و برای محیط‌های بهداشتی مانند بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها مناسب باشد.
• عایق حرارتی، رطوبتی یا صوتی که با استفاده از مواد و فوم‌های مختلف در لایه میانی به‌دست می‌آید. این خاصیت باعث می‌شود که ورق کامپوزیت انرژی را حفظ کند و از انتقال حرارت، رطوبت و صدا جلوگیری کند.

طرح ورق کامپوزیت

طرح ورق کامپوزیت که با توجه به‌ظاهر ورق کامپوزیت تعیین می‌شود. ورق کامپوزیت می‌تواند طرح‌های مختلفی داشته باشد که شبیه به مصالح طبیعی مانند سنگ، چوب و آینه باشند. این طرح‌ها با استفاده از رنگ‌ها و روکش‌های مختلف بر روی ورق کامپوزیت ایجاد می‌شوند.

برخی از این طرح‌ها عبارتند از:

• طرح سنگ که با استفاده از رنگ‌ها و روکش‌هایی که بافت و رنگ سنگ‌های طبیعی را تقلید می‌کنند، بر روی ورق کامپوزیت اعمال می‌شود. این طرح برای نمای ساختمان‌های مدرن و کلاسیک مناسب است.
• طرح چوب که با استفاده از رنگ‌ها و روکش‌هایی که بافت و رنگ چوب‌های طبیعی را تقلید می‌کنند، بر روی ورق کامپوزیت اعمال می‌شود. این طرح برای نمای ساختمان‌های سنتی و روستایی مناسب است.
• طرح آینه که با استفاده از روکش‌های فلزی با سطح صاف و براق، بر روی ورق کامپوزیت اعمال می‌شود. این طرح برای نمای ساختمان‌های مدرن و لوکس مناسب است.

لایه محافظ بالایی

ورق کامپوزیت که با توجه به خواص مورد نظر برای نمای کامپوزیت تعیین می‌شود. لایه محافظ بالایی ورق کامپوزیت می‌تواند از رنگ‌ها و روکش‌های مختلفی باشد که خواصی مانند ضد خش، ضد آب، ضد آفتاب، ضد زنگ، ضد حریق و غیره را به ورق کامپوزیت می‌دهند.

برخی از این رنگ‌ها و روکش‌ها عبارتند از:

• رنگ پلی استر که یک رنگ ابتدایی و ارزان است و بدون هیچ محافظ دیگری روی روکش آلومینیوم قرار می‌گیرد. این رنگ در برابر عوامل مخرب طبیعی و فرسایش مقاوم نیست و برای دکوراسیون داخلی و خارجی مناسب است.
• رنگ فلوئور کربن (PVDF) که یک رنگ پیشرفته و گران است و با استفاده از یک آستر روی روکش آلومینیوم قرار می‌گیرد. این رنگ در برابر شرایط محیطی و تغییرات آب‌و‌هوایی مقاوم است و برای نمای ساختمان‌ها مناسب است.
• رنگ نانو که یک رنگ جدید و بسیار گران است و با استفاده از دو آستر روی روکش آلومینیوم قرار می‌گیرد. این رنگ با استفاده از فناوری نانو، گرد‌و‌غبار و آلودگی را به خود جذب نمی‌کند و برای نمای ساختمان‌های لوکس مناسب است.
• رنگ براق که یک رنگ زیبا و مناسب برای کاربرد‌های خاص و منحصر‌به‌فرد است. این رنگ با استفاده از روکش‌های فلزی با سطح صاف و براق، بر روی ورق کامپوزیت اعمال می‌شود.‌

سخن آخر

با توجه به اینکه ورق کامپوزیت از عوامل متعددی مانند نوع رنگ، ضخامت آلومینیوم، پوشش سطحی، لایه میانی، برند ورق و مقاومت دربرابر آتش‌سوزی تاثیر می‌پذیرد، قیمت آن نیز متناسب با این عوامل تغییر می‌کند. بنابراین، برای تعیین قیمت دقیق ورق کامپوزیت باید همه این موارد را در نظر گرفت.

سوالات متداول

ورق کامپوزیت چگونه تولید می‌شود؟
پانل‌های آلومینیومی یا ورق کامپوزیت توسط یک فرآیند لایه‌گذاری مستمر تولید می‌شوند به این ترتیب که لایه وسط که از جنس ترموپلاست است میان دو لایه کامپوزیت فشرده شده و تحت‌فشار به هم پیوسته می‌گردند.
مزایای ورق‌های کامپوزیت چیست؟
‌به دلیل وزن بسیار کم‌ و قابلیت اجرایی و نصب با سرعت بالا نه‌تنها در کم‌شدن وزن بنا‌ها بسیار موثر است بلکه بد‌لیل اینکه توسط سازه نگه‌دارنده به سازه اصلی بنا متصل می‌گردد از لحاظ استحکام در برابر زلزله نیز بسیار موثر است در ضمن به تهویه ساختمان کمک نموده و این ورق‌های کامپوزیت در عایق‌بندی ساختمان در مناطق گرم و سرد نقش حیاتی ایفا می‌کنند.
امکان تولید انبوه آن، زیبایی خاص حاصل از تنوع رنگ و نوع اجرا و بهای مناسب آن در برابر دیگر مصالح سنتی از‌جمله دلایل محبوبیت آن در مدت زمان کم‌است.
ورق‌های کامپوزیت چه ویژگی‌هایی دارند؟
ورق‌های کامپوزیت مقاومت و پایداری، تنوع، نصب سریع و شکل‌پذیری خوبی دارند.